Από την κτηνίατρο Βασιλική Α. Νταβλούρου
1.Η ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΖΩΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟ.
Αυτή, ΔΕΝ μπορεί να αντικατασταθεί από κανένα ΤΕΣΤ ή κατάθεση εμπειρίας οποιουδήποτε ανεύθυνου ιδιοκτήτη ή αυτοαποκαλούμενου εκτροφέα που ασχολείται πολλά χρόνια με σκυλιά και..............ΞΕΡΕΙ!!! Τα χέρια και τα μάτια του κτηνίατρου που είναι πραγματικά γνώστης του αντικειμένου και εξετάζει με πραγματικό ενδιαφέρον ένα ζώο, είναι τα πιο αξιόπιστα εργαλεία στην διάγνωση όχι μόνο της Λεϊσμανίωσης αλλά και κάθε ασθένειας.
2. ΤΕΣΤ ΤΑΧΕΙΑΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΣΤΑ ΚΤΗΝΙΑΤΡΕΙΑ.
ΑΧ! αυτό το τεστ......
Μέχρι και οι ίδιοι οι σκύλοι το έχουν καταλάβει πια : 1 γραμμή (ή κουκκίδα)=σώθηκα και πάω σπίτι! 2 γραμμές (ή κουκκίδες)=...........κάηκα! Ο Θεός μαζί μου!!!
Και όμως ΔΕΝ είναι σε καμία περίπτωση τόσο απλό! Πρώτα από όλα ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΣΤ?
Είναι μια γρήγορη εξέταση αίματος που μπορεί να γίνει μέσα σε λίγα λεπτά από τον κτηνίατρο και να δώσει απάντηση στο ΑΝ ΤΟ ΖΩΟ ΕΧΕΙ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΣΙΤΟΥ ΤΗΣ ΛΕΪΣΜΑΝΙΑ! Δεν μας λέει ΟΥΤΕ ότι το ζώο είναι άρρωστο, ΟΥΤΕ ότι είναι υγιές. ΟΥΤΕ ότι θα ζήσει, ΟΥΤΕ ότι θα πεθάνει.
Αυτά τα τεστ κατασκευάζονται από διάφορες φαρμακευτικές εταιρείες. Στο Ελληνικό κτηνιατρικό εμπόριο κυκλοφορούν 3 ή 4 διαφορετικά. Η φήμη που κυκλοφορεί ανάμεσα στους ιδιοκτήτες ζώων είναι πως κάποια τεστ είναι πιο 'αξιόπιστα' από άλλα! Αυτή είναι μια αβάσιμη δήλωση που συνήθως προέρχεται από απογοητευμένους ιδιοκτήτες των οποίων τα ζώα είτε πέθαναν από τη νόσο, είτε διαγνώσθηκαν καθυστερημένα έπειτα από μακροχρόνιες και άλλες πολυέξοδες εξετάσεις. Ή ακόμα χειρότερα είναι η άποψη κάποιων μη ειδικών που αγνοούν τον ακριβή τρόπο λειτουργίας αυτών των τεστ (παρόλαυτά νομίζουν πως ξέρουν διότι έχουν αποκτήσει εμπειρία μετά από τα πολλά σκυλιά που έχουν εξετάσει) και απλά διαπίστωσαν πως με το ένα τεστ το ζώο τους βρέθηκε αρνητικό , ενώ κάποιους μήνες αργότερα με άλλο τεστ το ίδιο ζώο βρέθηκε θετικό.
Είναι πολύ ανεύθυνος ο χαρακτηρισμός ως 'αναξιόπιστου' ενός επιστημονικού εργαλείου για την ανακάλυψη του οποίου κάποιοι άνθρωποι δαπάνησαν χρόνια από την ζωή τους. Δεν πρόκειται για θέμα αξιοπιστίας ή μη , αλλά 'ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ' της τεχνικής που χρησιμοποιείται από το συγκεκριμένο τεστ.
Δεν πρόκειται να μπω στην διαδικασία αναφοράς ονομάτων εταιρειών και διαφήμισής τους. Κάτι τέτοιο είναι πολύ πέρα από τις ανάγκες της ιστοσελίδας αυτής. Ο κάθε κτηνίατρος χρησιμοποιεί το τεστ εκείνο με το οποίο είναι εξοικειωμένος και θεωρεί ότι εξυπηρετεί τις ανάγκες της δουλειάς του καλύτερα.
Αυτό που ενδιαφέρει τον ιδιοκτήτη είναι να καταλάβει πως το ΘΕΤΙΚΟ αποτέλεσμα του τεστ δηλώνει πως το ζώο του έχει παράγει αντισώματα κατά της Λεϊσμάνια. Άρα, το παράσιτο εισήλθε μέσα στον οργανισμό του ζώου του κάποια στιγμή! ΔΕΝ δηλώνει πως το ζώο είναι απαραίτητα άρρωστο. Το τεστ αυτό χρησιμοποιείται ως βοηθητικό εργαλείο στην διαγνωστική διερεύνηση της νόσου. Ως προειδοποιητικό σήμα 'ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ'!
Οι περιπτώσεις στις οποίες το τεστ δίνει 'ψευδώς' αρνητικό αποτέλεσμα είναι κατά τη γνώμη και εμπειρία μου οι εξής:
α. Ανθρώπινο λάθος. Η εξέταση δεν έγινε σωστά, με βάση τις οδηγίες χρήσεως του τεστ.
β. Το ζώο είναι όντως αρνητικό και δεν έχει προσβληθεί από το παράσιτο.
γ. Τη στιγμή της εξέτασης, το ζώο ΔΕΝ είχε προλάβει να παράγει τον απαραίτητο αριθμό αντισωμάτων που θα έδιναν θετικό αποτέλεσμα. Λίγους μήνες μετά, το ίδιο ζώο θα βρεθεί θετικό. Αυτό είναι κάτι που ο κτηνίατρος ΔΕΝ είναι σε θέση να προβλέψει (αλλιώς θα λεγόταν μελλοντολόγος). Από την στιγμή που το ζώο είναι κλινικά υγιές και το τεστ αρνητικό, το μόνο που μπορεί να κάνει ο κτηνίατρός σας είναι να σας συμβουλεύσει να κάνετε επαναληπτικούς ελέγχους κάθε 6 μήνες ή αν ακόμα αμφιβάλετε για το αποτέλεσμα να προχωρήσετε σε πιο εξειδικευμένες εξετάσεις (π.χ. Ινστιτούτο Παστέρ).
Με πολύ απλά λόγια: Αν έκανες το τεστ του Καλα-αζάρ στο σκύλο σου ΣΗΜΕΡΑ όμως η σκνίπα τον τσίμπησε ΧΘΕΣ τότε το πιο πιθανό είναι το τεστ να βγει αρνητικό. Ή αν έκανες το τεστ ΣΗΜΕΡΑ και βγήκε αρνητικό όμως τσιμπήσει το σκύλο σου η σκνίπα ΑΥΡΙΟ, τότε το τεστ που θα βγει ΘΕΤΙΚΟ σε 2 ή 3 μήνες, δεν θα σημαίνει ότι ο προηγούμενος κτηνίατρος σε κορόιδεψε!
Να θυμάστε! Κανείς δεν μπορεί να απαγορεύσει στην σκνίπα να τσιμπήσει το σκύλο σας μετά το πέρας των διαγνωστικών εξετάσεων ή την λήξη μιας θεραπευτικής αγωγής!
Κάνετε στα ζώα σας προληπτικούς ελέγχους (εξέταση από κτηνίατρο και Τεστ) τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.
Και φυσικά, ΚΑΝΕΤΕ Ο,ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΩΣΤΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ!
3. ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ.
Υπάρχουν οι ΕΜΜΕΣΕΣ (που ανιχνεύουν επίπεδα αντισωμάτων) και οι ΑΜΕΣΕΣ (που ανιχνεύουν ολόκληρο το παράσιτο ή το DNA του). Οι περισσότεροι θα έχετε ακούσει για την εξέταση που γίνεται στον Ινστιτούτο Παστέρ ( ο λόγος που αναφέρω το συγκεκριμένο είναι καθαρά γιατί είναι το ευρύτερα γνωστό στο κοινό. Όχι η διαφήμισή του. Υπάρχουν και άλλα κρατικά και ιδιωτικά εργαστήρια που κάνουν αυτές τις εξετάσεις).
Αφού λοιπόν το ζώο εξεταστεί από τον κτηνίατρο και γίνει το πρώτο ταχείας διάγνωσης τεστ, τότε ανάλογα με τα αποτελέσματα ο κτηνίατρός σας θα σας συμβουλεύσει να προχωρήσετε ή όχι σε περαιτέρω εξετάσεις. Αλλά ακόμα και στην περίπτωση που οι πρώτες εξετάσεις είναι αρνητικές, μπορείτε να ζητήσετε να γίνει προληπτικά ο περαιτέρω έλεγχος. (ο κτηνίατρος μόνο συμβουλεύει. Δεν μπορεί να επιμείνει διότι εύκολα μπορεί να κατηγορηθεί πως υποβάλλει τον ιδιοκτήτη σε περιττά έξοδα!).
Τι είναι αυτές οι εξετάσεις και πως γίνονται?
Η πιο γνωστή και συνηθισμένη εξέταση είναι αυτή όπου ο κτηνίατρος στέλνει το δείγμα αίματος του ζώου στο εξειδικευμένο εργαστήριο για την ανίχνευση των επιπέδων αντισωμάτων κατά της Λεϊσμάνια. Το αποτέλεσμα είναι συνήθως ένα νούμερο το οποίο ΕΣΦΑΛΜΕΝΑ οι περισσότεροι ιδιοκτήτες ερμηνεύουν ως 'Πολύ άρρωστο ή Λίγο άρρωστο ζώο'.
Τι σημαίνει αυτό το νούμερο του αποτελέσματος?
Πρόκειται για υψηλά ή χαμηλά επίπεδα αντισωμάτων τα οποία μπορεί να συνδέονται με υψηλά ή χαμηλά παρασιτικά φορτία. Τα αποτελέσματα αυτά από μόνα τους δεν έχουν καμία καθοριστική σημασία. Πάντοτε ερμηνεύονται σε συνδυασμό με τα ευρήματα της ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ του ζώου και τις εξετάσεις αίματος (γενική αίματος και εξέταση νεφρών).
Το χαμηλό αποτέλεσμα σε συνδυασμό με την απουσία κλινικών ευρημάτων ή την παρουσία ήπιων,μπορεί να σημαίνει πως το ζώο: 1. είναι απλώς φορέας την νόσου 2. βρίσκεται στα πρώτα στάδια της ασθένειας.
Στην περίπτωση που το ζώο έχει κάποια ήπια/αρχικά συμπτώματα και το αποτέλεσμα της εξέτασης είναι θετικό , τότε έχουμε καταφέρει την έγκαιρη διάγνωση της νόσου.
Το υψηλό αποτέλεσμα σε συνδυασμό με την παρουσία πιο σοβαρών κλινικών ευρημάτων σημαίνει πως το ζώο ήδη νοσεί και η νόσος θα εξελιχθεί αν αφεθεί χωρίς αντιμετώπιση.
Καμία πρόγνωση δεν μπορεί να βασιστεί στο αποτέλεσμα αυτών των εξετάσεων χωρίς την ταυτόχρονη εξέταση και παρακολούθηση του ζώου από τον κτηνίατρο.
Τότε ποιος ο λόγος να γίνεται αυτή η εξέταση?
Στον επαναληπτικό έλεγχο του ζώου μετά την θεραπευτική αγωγή, η σταδιακή μείωση του επιπέδου των αντισωμάτων χρησιμοποιείται ως ένδειξη για την εκτίμηση της επιτυχίας της αγωγής. Το ότι ο τίτλος των αντισωμάτων πέφτει μετά την αγωγή σημαίνει πως τα παράσιτα μειώνονται σε αριθμό. Δεν σημαίνει απαραίτητα πως εξαφανίζονται! Άρα ΔΕΝ μπορούμε εύκολα να μιλήσουμε για παρασιτική 'ΙΑΣΗ'. (εδώ αρχίζουν τα προβλήματα! πως να εξηγήσει κανείς την διαφορά της θεραπείας από την πλήρη ίαση!)
Το ζώο μπορεί να εμφανίζεται θεραπευμένο μετά την αγωγή και ο τίτλος αντισωμάτων να έχει πέσει, όμως τα λίγα παράσιτα που μπορεί να έχουν παραμείνει στον οργανισμό του είναι σε θέση να προκαλέσουν αναζωπύρωση της νόσου. Και φυσικά υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο ΕΠΑΝΑΜΟΛΥΝΣΗΣ! (νέο τσίμπημα! από την σκνίπα).
Με απλά λόγια, ούτε το χαμηλό αλλά ούτε και το υψηλό αποτέλεσμα δεν μας λέει ΠΟΣΟ άρρωστο είναι το ζώο!
Άλλες εξειδικευμένες αλλά όχι πολύ συχνές στην καθημερινή πράξη εξετάσεις είναι η βιοψία οργάνων όπως τα λεμφογάγγλια, σπλήνας κα για την ανίχνευση του ίδιου του παρασίτου.
4. ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ (ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ).
Αυτές είναι η γενική εξέταση αίματος (αιματοκρίτης, λευκά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια κ.α) και ο βιοχημικός έλεγχος ( κυρίως εξέταση νεφρών). Αυτές τις εξετάσεις μπορεί να τις πραγματοποιήσει ο κτηνίατρός σας στο ιατρείο του αν έχει τα κατάλληλα μηχανήματα ή να στείλει το αίμα σε εξωτερικό εργαστήριο.
Οι εξετάσεις αυτές μπορεί να γίνουν καταρχήν προληπτικά ( χωρίς δηλαδή να υπάρχει καμία ένδειξη μόλυνσης του ζώου από Λεϊσμάνια). Πολύ συχνά ένα ζώο που νοσεί από Λεϊσμανίωση έχει ήδη επιβαρυμένη νεφρική λειτουργία πριν ακόμα εκδηλώσει άλλα συμπτώματα. Επιπλέον, ένα πλήθος άλλων παθήσεων μπορεί να διαγνωσθεί μέσω των συχνών προληπτικών εξετάσεων.
Στις περιπτώσεις επιβεβαιωμένης νόσησης από Λεϊσμάνια οι εξετάσεις αυτές είναι απαραίτητο να γίνονται τόσο πριν την έναρξη της αγωγής όσο και κατά την διάρκεια και μετά την λήξη της.
5. ΣΥΧΝΟΣ ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΖΩΟΥ.
Στην χώρα μας, η νόσος της Λεϊσμανίωσης παρουσιάζει έξαρση στον πληθυσμό των σκύλων. Καλό είναι λοιπόν να ζητάτε από τον κτηνίατρό σας να πραγματοποιεί προληπτικό έλεγχο του ζώου σας ( με κλινική εξέταση και εργαστηριακό έλεγχο) κάθε 6 μήνες.
Αλλά και στα ζώα που βρέθηκαν ΘΕΤΙΚΑ, είτε ήταν άρρωστα είτε όχι , είτε τους έγινε αγωγή είτε όχι, είναι επίσης σωστό να γίνεται προληπτικός επαναληπτικός έλεγχος κάθε 6 μήνες!
Ρωτάει λοιπόν τώρα ο Σκύλος: ωραία γιατρέ μου, τα έκανες όλα αυτά και βρήκες ότι το έχω το παράσιτο και μπράβο σου! Τώρα τι κάνουμε? Θα μου δώσεις φάρμακα ΝΑΙ ή ΟΧΙ?
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΑΓΩΓΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΛΕΪΣΜΑΝΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ (αριστερό κλικ)